Incoterms – co to?
Incoterms (International Commercial Terms) to regulacje standaryzujące warunki wymiany handlowej (umowy sprzedaży, zakupu i transportu towarów), przygotowane przez Międzynarodową Izbę Handlową. Zawarte w Incoterms regulacje określają podział kosztów, obowiązków oraz ryzyka zarówno importera, jak i eksportera. Celem Incoterms jest uniknięcie niepewności wynikającej z różnej interpretacji warunków handlowych w różnych krajach, w tym problemów wynikających z odmienności obyczajów czy tez różnic kulturowych. Reguły Incoterms dzielą się na reguły powszechne, czyli dostępne dla wszystkich środków i gałęzi transportu oraz dostępne jedynie dla transportu morskiego i wodnego, śródlądowego. Do reguł powszechnych należą: EXW, FCA, CPT, CIP, DAP, DPU i DDP. Do reguł dla transportu morskiego i wodnego śródlądowego natomiast: FAS, FOB, CFR i CIF.
Incoterms 2020 PDF – reguły obowiązujące w 2023 roku
Wprowadzenie do Incoterms 2020
Incoterms, czyli International Commercial Terms, to zbiór międzynarodowych reguł handlowych opracowany przez Międzynarodową Izbę Handlową (ICC). Ich głównym celem jest ujednolicenie i standaryzacja zasad dotyczących międzynarodowych transakcji handlowych, a także określenie odpowiedzialności i obowiązków zarówno sprzedawcy, jak i kupującego.
Incoterms pełnią istotną funkcję w handlu międzynarodowym, zapewniając jasność i klarowność w zakresie zobowiązań stron. Określają m.in. miejsce przejęcia ryzyka i kosztów związanych z dostawą towarów, odpowiedzialność za ubezpieczenie, dokumentację celno-skarbową oraz formalności związane z eksportem i importem.
Każda formuła składa się z 10 artykułów regulujących następujące wzajemne zobowiązania stron co do:
- dostawy towaru i płatności za niego,
- licencji, upoważnień i formalności,
- umowy przewozu i ubezpieczenia,
- dostawy i jej przejęcia,
- przejścia ryzyka,
- podziału kosztów,
- zawiadomień,
- dowodu dostawy i dokumentów transportowych,
- kontroli, pakowania, znakowania,
- innych zobowiązań.
Korzyści stosowania Incoterms
Dzięki Incoterms możliwe jest uniknięcie nieporozumień i niejasności w trakcie negocjacji handlowych. Ułatwiają one ustalenie konkretnych warunków dostawy, umożliwiając dostosowanie ich do specyfiki każdej transakcji. Odpowiednie zastosowanie Incoterms pozwala na skuteczną koordynację działań logistycznych, ustalenie kosztów transportu i ubezpieczenia, a także minimalizację ryzyka związanego z przewozem towarów.
Wreszcie, Incoterms są również ważnym narzędziem w rozstrzyganiu sporów i konfliktów, ponieważ wyraźnie określają prawa i obowiązki stron. Dlatego też są powszechnie stosowane przez przedsiębiorców i prawników na całym świecie, a ich znajomość jest istotna dla skutecznego prowadzenia międzynarodowej działalności handlowej.
Konstrukcja formuł INCOTERMS
Każda reguła Incoterms 2020 składa się z trzech liter i jest stosowane w międzynarodowym handlu. Każda formuła określa konkretne obowiązki sprzedawcy i kupującego dotyczące dostawy towarów, kosztów, ryzyka oraz dokumentacji.
Grupa E obejmuje EXW (Ex Works), gdzie sprzedawca przekazuje towar kupującemu w swoim zakładzie, a kupujący odpowiada za transport i ubezpieczenie.
Grupa F obejmuje FCA (Free Carrier), gdzie sprzedawca dostarcza towar do określonego miejsca, a dalszy transport i koszty przechodzą na kupującego.
Grupa C obejmuje CIF (Cost, Insurance and Freight), gdzie sprzedawca odpowiada za koszty i ubezpieczenie towaru do portu przeznaczenia, a kupujący ponosi ryzyko i koszty od tego momentu.
Grupa D obejmuje DAP (Delivered at Place), gdzie sprzedawca dostarcza towar do określonego miejsca przeznaczenia, a kupujący odpowiada za jego rozładunek i dalszy transport.
Dodatkowo, istnieje formuła EXW z dodatkowym wymogiem umieszczenia towaru na statku (EXW, FCA, CPT, CIP, DAT, DAP, DDP) oraz grupa oznaczona literą D (DPU, DAP, DDP), która uwzględnia związane z transportem zadania sprzedawcy.
Konstrukcja INCOTERMS 2020 jest elastyczna i pozwala na precyzyjne określenie odpowiedzialności i obowiązków stron w międzynarodowej transakcji handlowej, co przyczynia się do jasności i zrozumienia warunków dostawy.
EXW Incoterms (Ex Works) – odbiór towaru przez kupującego
- EXW nakłada minimalną odpowiedzialność na sprzedającego, który musi jedynie zapakować towar i udostępnić go do odbioru
- Obowiązkiem sprzedającego jest postawienie towaru do dyspozycji kupującego w oznaczonym miejscu (magazyn sprzedawcy, zakład produkcyjny itp.)
- Obowiązkiem kupującego jest przejęcie ryzyka od tego miejsca oraz poniesienie wszelkich kosztów, w tym kosztów załadunku towaru na środek transportu oraz odprawy
- Ubezpieczenie podlega negocjacji
FCA Incoterms (Free Carrier) – towar przekazany kupującemu
- Sprzedający dostarcza towary kupującego, w jeden z dwóch sposobów:
- gdy oznaczone miejsce jest terenem sprzedającego – towary są dostarczone, gdy są załadowane na środki transportu zorganizowane przez kupującego.
- gdy oznaczone miejsce jest innym miejscem – towary uważa się za dostarczone po załadowaniu na środki transportu sprzedającego, gdy dotarły do wyznaczonego miejsca i są gotowe do wyładunku ze środków transportu sprzedającego oraz są w dyspozycji przewoźnika lub innej osoby wyznaczonej przez kupującego.
oraz dokonuje formalności związanych z odprawą w eksporcie
- Obowiązkiem kupującego jest przejęcie ryzyka oraz zawarcie umowy przewozu od wyznaczonego miejsca dostawy, a także poinformowanie sprzedającego o nazwie przewoźnika, terminie załadunku oraz rodzaju środka transportu.
Przeczytaj więcej: Przewodnik po FCA Incoterms 2020
CPT Incoterms (Carriage Paid To) – towar przekazany przewoźnikowi kupującego
- Obowiązkiem sprzedającego jest dostarczenie towaru przewoźnikowi (od tego miejsca ryzyko ponosi kupujący) oraz zawarcie umowy przewozu do określonego miejsca przeznaczenia i opłacenie jego kosztów. Jeśli podczas tego przewozu wystąpią dodatkowe koszty i opłaty (poza tymi, które wraz z frachtem pokrył sprzedający, zawierając umowę przewozu), to ponosi je kupujący.
- CIP (Carriage and Insurance Paid To) – ubezpieczony towar przekazany przewoźnikowi kupującego.
CIP Incoterms (Carriage and Insurance Paid To) – ubezpieczony towar przekazany przewoźnikowi kupującego
- W porównaniu z formułą CPT zakres obowiązków sprzedającego jest rozszerzony o zawarcie umowy ubezpieczenia od ryzyka utraty lub uszkodzenia towarów przez kupującego, od punktu dostawy do co najmniej punktu przeznaczenia i pokrycie kosztów oraz przekazanie kupującemu dowodu ubezpieczenia, aby mógł on, w przypadku uszkodzenia czy utraty towaru, dochodzić roszczeń od ubezpieczyciela.
- Inne obowiązki stron są takie jak w CPT.
Przeczytaj więcej: Incoterms 2020 CIP – najważniejsze informacje >
DAP Incoterms (Delivery at Place) – towar dostarczony na miejsce dostawy
- Obowiązkiem sprzedającego jest dostarczenie towaru i postawienie go do dyspozycji kupującego, na środku transportu, gotowego do wyładunku, w określonym miejscu przeznaczenia. Sprzedający ponosi wszelkie ryzyko związane z dostarczeniem towarów do oznaczonego miejsca przeznaczenia lub do uzgodnionego punktu w obrębie tego miejsca. W regule DAP dostawa i przybycie do miejsca przeznaczenia są zatem takie same.
- Wyładunek oraz odprawa importowa należą do obowiązków kupującego.
Przeczytaj więcej: DAP Incoterms 2020 – najważniejsze informacje >
DPU Incoterms (Delivery at Place Unloaded) – towar dostarczony i wyładowany w miejscu dostawy
- Sprzedający dostarcza towar i pozostawia go do dyspozycji kupującego, po wyładunku ze środka transportu, w określonym miejscu. Sprzedający ponosi wszelkie ryzyko związane z dostarczeniem i wyładunkiem towarów w oznaczonym miejscu przeznaczenia.
- Dokonanie odprawy w imporcie należy do obowiązków kupującego.
- To jedyna reguła wymagająca wyładowania towaru w miejscu dostawy, dlatego sprzedający powinien upewnić się, że jest w stanie zorganizować wyładunek w oznaczonym miejscu.
DDP Incoterms (Delivered Duty Paid) – towar dostarczony do miejsca dostawy, gotowy do wyładunku
- Obowiązkiem sprzedającego jest dostarczenie towaru do określonego miejsca przeznaczenia oraz postawienie go do dyspozycji kupującego po dokonaniu odprawy importowej, na środku transportu, gotowego do wyładunku.
- Sprzedający ponosi wszelkie ryzyko związane z dostarczeniem towarów do oznaczonego miejsca przeznaczenia lub do uzgodnionego punktu w obrębie tego miejsca. W regule DDP dostawa i przybycie do miejsca przeznaczenia są zatem takie sam .
- Obowiązkiem kupującego jest wyładunek towaru.
Przeczytaj więcej: DDU vs DDP: Kluczowe różnice i wybór odpowiedniego Incoterms >
Przeczytaj więcej: Zrozumienie DDP w Handlu Międzynarodowym >
FAS Incoterms (Free Alongside Ship) – towar dostarczony wzdłuż burty statku
- Sprzedający dostarcza towary do kupującego gdy towary zostają umieszczone wzdłuż burty statku (np.: na nabrzeżu albo barce) wyznaczonego przez kupującego w wybranej dacie oraz porcie załadunku.
- Kupujący jest odpowiedzialny za załadunek towaru i wszelkie późniejsze koszty i ryzyko utraty lub uszkodzenia towarów gdy towary znajdują się wzdłuż burty statku.
FOB Incoterms (Free on Board) – towar dostarczony na pokład statku
- Jeden z najczęściej stosowanych Incoterms, należący do tak zwanej Grupy F, charakteryzującej się tym, iż sprzedający ponosi koszty i odpowiedzialność wyłącznie do momentu przekazania towaru przewoźnikowi.
- W przypadku transportu drogą morską za moment przekazania towaru przewoźnikowi uznaje się dostarczenie na statek w porcie załadunku.
- FOB jest niezwykle podobny do FAS, jednak w tym przypadku kosztem sprzedawcy jest również załadunek towaru.
- Kupujący ma obowiązek zawrzeć umowę przewozu i poinformować sprzedającego o nazwie statku oraz miejscu załadunku i wybranej dacie dostawy do portu.
Przeczytaj więcej: FOB Incoterms 2020 – najważniejsze informacje >
CFR Incoterms (Cost and Freight) towar dostarczony na pokład statku
- Sprzedawca ponosi koszty transportu towaru oraz dokonuje odprawy celnej.
- Po dostarczeniu towaru na statek dostawa zostaje uznana za zrealizowaną.
- Ryzyko utraty lub uszkodzenia towarów przechodzi na kupującego, gdy towary znajdują się na pokładzie statku, w taki sposób, że uznaje się, iż sprzedający wywiązał się ze swojego obowiązku dostarczenia towarów, bez względu na to, czy towary rzeczywiście dotrą do miejsca przeznaczenia w dobrym stanie, w podanej ilości lub czy w ogóle. W tej regule sprzedający nie ma, wobec kupującego, obowiązku ubezpieczenia towaru: zaleca się zatem kupującemu nabycie dla siebie ubezpieczenia.
CIF Incoterms (Insurance and Freight) – ubezpieczony towar dostarczony na pokład statku
- Incoterms należący do tak zwanej Grupy C, gdzie sprzedawca organizuje i opłaca transport do portu, wskazanego przez kupującego.
- Sprzedawca ubezpiecza (z portu załadunku do, co najmniej, portu przeznaczenia) i dostarcza towar odprawiony do eksportu, załadowany na pokład statku.
- Ryzyko przechodzi ze sprzedającego na kupującego po załadowaniu towarów na statek.
Przeczytaj więcej: Przewodnik po CIF Incoterms 2020 >
Najczęściej używane reguły Incoterms w transporcie morskim
- EXW – sprzedający jest odpowiedzialny za wystawienie towaru przed magazyn lub na rampę i wówczas kończy się jego odpowiedzialność.
W praktyce dodatkowo ładuje i zabezpiecza towar w kontenerze oraz odprawia towar. - FCA – sprzedający jest odpowiedzialny za dostarczenie towaru przewoźnikowi lub w wyznaczone przez sprzedającego miejsce (magazyn konsolidacyjny) oraz dokonuje odprawy celnej w eksporcie. Kupujący ponosi ryzyko oraz koszty transportu od wyznaczonego miejsca dostawy.
- FOB – sprzedający musi dostarczyć na własny koszt kontener do portu załadunku.
Ponosi również koszty odprawy celnej, THC, dokumentacyjne, VGM.
Odbiorca ma kontrolę nad ładunkiem od portu załadunku, a w przypadku LCL zna koszty jakie poniesie przy odbiorze towaru. - CIF – załadowca ponosi koszty oraz ryzyko do portu przeznaczenia i ubezpiecza towar.
W przypadku odbiorcy nie ma żadnego wpływu na transport a w przypadku LCL nie zna kosztów jakie poniesie przy odbiorze towaru. - DAP – Sprzedający ponosi wszystkie koszty wraz z dostawą do magazyny kupującego.
Jedynym obowiązkiem kupującego jest dokonanie odprawy celnej na własny koszt. - DDP – Sprzedający ponosi wszystkie koszty związane z dostawą do magazynu kupującego. Dodatkowo dokonuje odprawy celnej na rzecz kupującego i płaci należne cło.
Kupujący opłaca jedynie VAT, który musi rozliczyć w deklaracji podatkowej.
Zastosowanie Incoterms
Zastosowanie Incoterms odgrywa kluczową rolę w trzech istotnych obszarach międzynarodowego handlu. Jest niezwykle istotne w negocjacjach handlowych, organizacji transportu międzynarodowego oraz określeniu odpowiedzialności stron. Ujednolicają one zasady i umożliwiają precyzyjne ustalenie warunków dostawy, minimalizując ryzyko sporów i nieporozumień między sprzedawcą a kupującym.
Negocjacje handlowe
Podczas negocjacji handlowych, Incoterms stanowią podstawę do ustalenia warunków dostawy towarów między sprzedawcą a kupującym. Określają one m.in. miejsce, w którym następuje przejęcie ryzyka i kosztów związanych z transportem, a także odpowiedzialność za dokumentację celno-skarbową. Wykorzystanie Incoterms ułatwia negocjacje, ponieważ zapewniają one jasność i klarowność co do obowiązków i zobowiązań obu stron. Dzięki temu możliwe jest skuteczne ustalenie warunków dostawy, takich jak miejsce przeładunku, terminy i koszty transportu.
Transport międzynarodowy
Incoterms mają również znaczący wpływ na organizację transportu międzynarodowego. Określają, kto jest odpowiedzialny za organizację transportu, wybór środka transportu oraz opłacenie kosztów związanych z przewozem. Odpowiednia formuła Incoterms 2020 informuje strony, czy sprzedawca ma dostarczyć towar do określonego miejsca, a następnie kupujący zajmuje się dalszym transportem, czy też sprzedawca jest odpowiedzialny za całkowity proces dostawy. To ułatwia planowanie logistyczne i koordynację działań między różnymi podmiotami zaangażowanymi w transport towarów, minimalizując ryzyko opóźnień i nieporozumień.
Odpowiedzialności stron
Ważnym aspektem zastosowania Incoterms jest określenie odpowiedzialności obu stron w międzynarodowej transakcji handlowej. Warunki incoterms precyzują, kiedy ryzyko związane z towarem przechodzi z jednej strony na drugą, jakie ubezpieczenie jest wymagane i kto ponosi koszty związane z ewentualnymi uszkodzeniami lub utratą towaru w trakcie transportu. Dzięki temu unika się niejasności i sporów dotyczących odpowiedzialności za szkody, co przyczynia się do płynności i przejrzystości relacji handlowych.
Pułapki i błędy
Stosowanie Incoterms może być czasami skomplikowane i wiązać się z pewnymi pułapkami i błędami. Oto kilka przykładów:
- Niewłaściwe dopasowanie formuły Incoterms do specyfiki transakcji: Wybór nieodpowiedniej formuły Incoterms może prowadzić do niejasności i konfliktów. Ważne jest dokładne zrozumienie wymagań i specyfiki transakcji oraz dopasowanie formuły Incoterms, uwzględniając aspekty takie jak miejsce dostawy, transport i ryzyko.
- Niedostateczna uwaga przy negocjacjach kontraktowych: Negocjacje kontraktowe powinny uwzględniać szczegółowe zapisy dotyczące Incoterms. Niedokładne lub brakujące klauzule mogą prowadzić do nieporozumień i sporów w przyszłości. Ważne jest, aby uwzględnić wszystkie istotne aspekty, takie jak odpowiedzialność za ubezpieczenie, dokumentację celno-skarbową i rozładunek.
- Brak klarowności dotyczącej zakresu obowiązków: Incoterms określają pewne standardowe obowiązki dla sprzedawcy i kupującego, ale mogą być również uzupełnione indywidualnymi ustaleniami. Ważne jest, aby każda ze stron miała jasne zrozumienie swoich zobowiązań i zakresu odpowiedzialności. Nieprecyzyjne lub niekompletne klauzule mogą prowadzić do sporów dotyczących odpowiedzialności za koszty, ryzyko i dokumentację.
- Brak uwzględnienia lokalnych przepisów i praktyk: Incoterms są międzynarodowymi regułami, ale mogą być wpływane przez lokalne przepisy i praktyki. Przed zawarciem umowy, należy uwzględnić lokalne wymagania celne, transportowe i handlowe, aby uniknąć konfliktów lub nieprzewidzianych kosztów.
- Niedostateczna komunikacja i współpraca między stronami: Jasnokrotna komunikacja i współpraca między sprzedawcą a kupującym są kluczowe dla skutecznego stosowania Incoterms. Wymiana informacji dotyczących terminów, dokumentów i logistyki jest istotna dla zrozumienia i realizacji obowiązków związanych z dostawą towarów.
Wnioskiem jest, że stosowanie Incoterms wymaga staranności, precyzji i świadomości. Konieczne jest dokładne zrozumienie formuł Incoterms, uwzględnienie ich w negocjacjach kontraktowych i współpraca między stronami, aby uniknąć potencjalnych pułapek i błędów, które mogą wpłynąć na czas dostawy oraz przede wszystkim wzrost kosztów naszego transportu.
Jeśli potrzebujesz wsparcia w wyborze Incoterms – skontaktuj się z nami!