58 323 88 33 
Spedycja: pojęcia i skróty
Spedycja pojęcia, definicje i skróty stosowane w spedycji i usługach transportowych.
Zanim jednak o samych skrótach, warto sprawdzić, co to jest spedycja >>
Spedycja pojęcia i skróty najczęściej stosowane
AMS – Automated Manifest System
AMS – Automated Manifest System czyli “24 – HOUR RULE”, automatyczny system zgłaszania danych przy eksporcie do USA;
BAF / Bunker Adjustment Factor /
BAF / Bunker Adjustment Factor / to zmienny dodatek paliwowy, czyli dodatek do podstawowej stawki frachtu morskiego, ustalany raz na jakiś czas (np. na miesiąc) przez armatorów / przewoźników w celu wyrównania ewentualnych strat wynikających ze zmian na rynku paliw;
BUC/ Bunker Contribution/ – patrz BAF
Bill of Lading / B/L /
Bill of Lading / B/L / czyli konosament morski list przewozowy;
CAF / Currency Adjustment Factor /
CAF / Currency Adjustment Factor / to zmienny dodatek walutowy, czyli dodatek do podstawowej stawki frachtu morskiego, ustalany raz na jakiś czas (np. na miesiąc) w celu wyrównania ewentualnych strat wynikających ze zmian na rynku walut;
CAM/ China Customs Advanced Manifest /
CAM/ China Customs Advanced Manifest / to system manifestowania przesyłek w Chinach
CBM /Cubic Meter /
CBM /Cubic Meter / – oznacza metry sześcienne – czytaj więcej o CBM >
Demurrage & Detention / Dem & Det /
Opłaty z tytułu demurrage obejmują okres po upływie czasu wolnego do podjęcia kontenera z portu. Opłaty z tytułu detention obejmują okres od momentu podjęcia do zdania pustego kontenera do portu. Długość okresu wolnego od demurrage i detention może być różna, uzależniona jest od warunków oferowanych przez armatorów i wynika z zapisu w taryfach armatorskich, jak i indywidualnych warunków umowy z armatorami.
Przeczytaj więcej o demurrage >
Przeczytaj więcej o detention >
Dokument EUR 1
Dokument EUR.1 jest świadectwem przewozowym, właściwym dla stosowania obniżonych stawek celnych, także zawieszonych lub ustanowionych w ramach traktatowych kontyngentów taryfowych;
Dokument celny SAD
Dokument celny SAD czyli Jednolity Dokument Administracyjny obowiązuje wyłącznie w przypadku importu i eksportu towarów z/do krajów trzecich, tj. nie należących do Unii Europejskiej;
Dokument celny T2L
Dokument celny T2L – dokument potwierdzający wspólnotowy status towarów;
EBS / Emergency Bunker Surcharge /
EBS / Emergency Bunker Surcharge /– dopłata do frachtu mająca na celu zniwelowanie wahań cen ropy naftowej;
ETA, ETS i ETD
E.T.A. / ETA / Estimated Time of Arrival /– przewidywany termin wejścia statku do portu; skrót używany w rozkładach rejsów statków;
E.T.S. / ETS / Estimated Time of Sail / lub E.T.D. / ETD / Estimated Time of Departure / – przewidywany termin wyjścia statku z portu;
FCL / Full Container Load /
FCL / Full Container Load /– przesyłka pełnokontenerowa, gdy jeden klient wykupuje całą pojemność kontenera dla swojego towaru;
FLAT
FLAT – kontener typu flat rack
LCL / Less than Container Load /
LCL / Less than Container Load /– przesyłka drobnicowa przesyłana wspólnie z przesyłkami innych klientów w jednym kontenerze, tzw. zbiorczym; w transporcie morskim, inaczej niż w drogowym, 1 cbm przyrównywany jest do 1 tony i w oparciu o to porównanie liczona jest stawka frachtowa za przesyłkę;
Konosament spedytorski
HBL / HOUSE BILL OF LADING / – Jest to tzw. konosament spedytorski, który został wydany przez spedytora. Gdy towar zostanie przekazany spedytorowi po niezbędnych formalnościach celnych, to właśnie on ma zajmować się jego zarządzaniem i przekazywaniem dalej. Nadawca nie musi się już niczym przejmować. Dokument HBL jest dokumentem zbywalnym i dotyczy konkretnego przewożonego ładunku określanego w morskim liście przewozowym. Musi zostać wydany zgodnie z przyjętymi normami i zasadami, aby można było go uznać za ważny w świetne prawa dokument.
Należy podkreślić, że HBL jest dokumentem wystawianym przez spedytora w momencie, w którym otrzyma on towar od nadawcy. Zobowiązuje się on na podstawie HBL do przekazania towaru do miejsca przeznaczenia.
MBL / MASTER BILL OF LOADING / – Raz wystawiony MBL obowiązuje na całej trasie dostawy towaru. Nie potrzebne jest wprowadzanie w MBL żadnych dodatkowych zmian. Określa się tu nadawcę jako spedytora, którego głównym zadaniem jest dostarczenie towaru do głównego przewoźnika, a następnie do odbiorcy.
Warto podkreślić, że MBL to dokument, który wystawiany jest bezpośrednio przez głównego przewoźnika towaru po jego otrzymaniu, a więc odmiennie niż w przypadku HBL, gdzie to spedytor wystawia taki dokument i przekazuje go głównemu przewoźnikowi. To właśnie jest główna różnica między MBL a HBL.
Fumigacja
Fumigacja (z łac. fumigatio – dymienie) lub inaczej gazowanie to usługa polegająca na skutecznej likwidacji wszelkich niepożądanych szkodników za pomocą środków chemicznych zwanych fumigantami. Przy odpowiedniej temperaturze i ciśnieniu środki te przechodzą w stan gazowy, co umożliwia im swobodne przenikanie przez produkty i materiały w celu eliminacji szkodliwych organizmów.
Incoterms – International Commercial Terms, to zbiór międzynarodowych reguł handlowych, które ujednolicają i standaryzują zasady dotyczące międzynarodowych transakcji handlowych, a także określają odpowiedzialność i obowiązki zarówno sprzedawcy, jak i kupującego.
Pozostałe pojęcia z zakresu spedycji i transportu
AFT – At or towards the stern or rear of a ship – na lub w kierunku rufy lub tyłu statku
CNEE (Consignee) – Klient
ISF / Importer Security Filing/, REGULACJA 10 + 2 – obowiązek zgłaszania ISF mają importerzy w USA na podstawie danych podanych przez eksportera;
ISPS / International Ship & Port Facility Security fee /– opłata pobierana przez wszystkich armatorów oraz porty morskie w związku z nałożonym obowiązkiem podniesienia ogólnego poziomu bezpieczeństwa w portach i w żegludze;
LWS / Low Water Surcharge / – dodatek frachtowy związany z niskim poziomem wód w rzekach;
PCS / Panama Canal Surcharge / –dodatek frachtowy w przypadku transportu via Kanał Panamski;
P.O.L. / POL / Port Of Loading / – port załadunku;
P.O.D. / POD / Port Of Discharge /– port wyładunku;
PSS / Peak Season Surcharge /– okresowy dodatek sezonowy wprowadzany w momentach, gdy na danym rynku frachtowym popyt na fracht rośnie, a armatorzy nie mają możliwości podwyższenia podstawowych stawek frachtowych, ponieważ zostały one ustalone np. na cały kwartał;
PRS / Piracy Risk Surcharge / – tzw. dodatek antypiracki, dotyczący zapewnienia bezpieczeństwa na wodach Zatoki Adeńskiej;
RF – kontener typu chłodnia;
Sea Waybill– konosament ekspresowy; wystawiany w jednym egzemplarzu; nie jest wymagana prezentacja oryginału armatorowi / spedytorowi, aby „zwolnił” towar odbiorcy;
SHPR (Shipper) – Załadowca, podmiot eksportujący towar.
SOC / S.O.C. – Shipper Own Container / kontener zaladowcy;
STF / Suez Transit Fee / – opłata za transport przez Kanał Sueski;
Strata sztauerska– jest nieodłączną stratą przestrzeni ładunkowej, spowodowaną tym, że pomiędzy poszczególnymi ładunkami zawsze pozostaje pewna wolna przestrzeń. Wielkość tej straty zależy od różnych czynników, takich jak rozmiar ładunków, ich kształt, jednolitość kształtu oraz obecność przeszkód w ładowni statku.
TEU (ang. twenty feet equivalent unit) – jednostka pojemności używana często w odniesieniu do portów i statków, jest równoważna objętości kontenera o długości 20 stóp.
TSL – Transport – Spedycja – Logistyka. Skrót opisujący branżę transportową w Polsce.
THC / Terminal Handling Charges / – koszty portowe / terminalowe – opłaty związane z przeładunkiem kontenera w porcie, rozformowaniem, złożeniem towaru na magazyn oraz przeładunkiem na samochód; w porcie kraju nadania, jak i przeznaczenia; składają się na tę opłatę różne koszty częściowe za poszczególne operacje wykonywane w portach / na terminalach;
TT / Transit Time / – przewidywany czas transportu;
W / M – waga / miara – 1 cbm / 1 tona– do obliczenia frachtu wybiera się wartość większą / liczbę ton lub metrów sześciennych / i mnoży ją przez podaną stawkę; jeżeli obliczony fracht jest niższy od stawki minimalnej, należy przyjąć stawkę minimum;
WRS / War Risk Surcharge /– dodatek frachtowy pobierany za ryzyko wojenne;
Współczynnik przestrzenności określa jaką przestrzeń zajmuje jednostka wagowa danego ładunku. Jako jednostkę wagową przyjmuje się najczęściej 1 tonę metryczną lub 1 tonę angielską a objętość wyraża się w metrach sześciennych lub stopach angielskich;
V.A.T.O.S.– valid at the time of shipment / dotyczy dodatków do frachtu morskiego /;
VGM kontenera – zweryfikowana masa kontenera
SI/ Shipping Instruction/ – Instrukcje konosamentowe wysyłane przez spedytora do armatora w celu wystawienia BL
CUT OFF – Termin w jakim trzeba np. dostarczyć kontener do portu albo zrobić SI
