Jak złożyć sprawozdanie CBAM?

Czym jest CBAM?

CBAM (ang. Carbon Border Adjustment Mechanism) to mechanizm dostosowywania cen na granicach UE poprzez uwzględnienie emisji dwutlenku węgla (CO2). Mechanizm ten jest powszechnie znany jako graniczny podatek węglowy lub cło węglowe i stanowi kluczowy element unijnego pakietu „Fit for 55” („Gotowi na 55”).

Nadrzędnym celem CBAM jest redukcja emisji CO2 o co najmniej 55% do 2030 roku. Co więcej, zamysłem twórców rozporządzenia jest zapewnienie równej konkurencji producentom z krajów członkowskich Unii Europejskiej w porównaniu z producentami spoza niej.

By osiągnąć powyższe założenia, Unia Europejska obliguje importerów do gromadzenia konkretnych informacji, a następnie do składania kwartalnych sprawozdań CBAM.

Co obejmuje sprawozdanie CBAM?

Od października 2023 r. obowiązkiem importera jest gromadzenie danych dotyczących sprowadzanych towaru w zakresie emisyjności. Są to min. dane tj.:

• ilość wwożonego do UE towaru [t] lub [MWh],
• poziom emisji wbudowanych (w tonach ekwiwalentu CO2),

• rodzaj towarów określonych za pomocą ich kodu CN,
• kraj pochodzenia importowanych towarów,

• całkowite emisje pośrednie,
• dane o podatku węglowym w kraju pochodzenia.

Komisja ds. Unii Europejskiej przygotowała wytyczne dla importerów oraz producentów z państw spoza UE, wyjaśniające jak przygotować dane potrzebne do sprawozdania CBAM. Możesz pobrać je tutaj.

Termin składania sprawozdania za IV kwartał 2023 roku upływa już 31.01.24. Jakie więc towary zostały objęte powyższym rozporządzeniem?

Kogo obejmuje CBAM?

CBAM obejmuje importerów i producentów towarów z pięciu wysokoemisyjnych sektorów, takich jak: cement, żelazo i stal, aluminium, nawozy oraz energia elektryczna.

Poszczególne produkty, których będzie dotyczyć to:

• żelazo i stal oraz produkty pochodne (wybrane towary z działów CN 72 i 73),
• aluminium oraz produkty pochodne (wybrane towary z działu CN 76),
• cement,
• energia elektryczna,
• nawozy mineralne lub chemiczne, azotowe,
• kwas azotowy, mieszaniny nitrujące,
• amoniak, bezwodny lub w roztworze wodnym,
• azotan potas54u,
• wodór.

Opłata CBAM obejmuje import ww. towarów ze wszystkich krajów trzecich innych niż te objęte systemem EU ETS (unijnym systemem handlu uprawnieniami do emisji) lub mechanizmem powiązanym.

Rozporządzenie obejmie więc import z całego świata, z wyjątkiem towarów pochodzących z Islandii, Liechtensteinu, Norwegii, Szwajcarii oraz określonych terytoriów, takich jak np. Ceuta czy Livigno, z zastrzeżeniem spełnienia przez te kraje lub terytoria określonych w rozporządzeniu warunków.

Szczegółowy wykaz towarów objętych mechanizmem CBAM znajdziesz tutaj.

Jak przygotować się do złożenia sprawozdania CBAM?

Jeśli zostałeś objęty obowiązkiem sprawozdawczym, powinieneś zadbać o kontakt z producentem towaru. Dlaczego? Konieczne będzie raportowanie m.in. danych dot. rzeczywistych emisji gazów cieplarnianych, niektórych danych dot. procesu produkcji czy danych dot. uiszczonej w państwie pochodzenia opłaty od emisji.

By ułatwić to zadanie, Komisja Europejska opracowała specjalny arkusz wymiany informacji zarówno dla importera jak i producenta. Oba arkusze możesz pobrać tutaj.

Jak złożyć sprawozdanie CBAM?

Sprawozdania składane są drogą elektroniczną przy pomocy tzw. rejestru przejściowego CBAM. By uzyskać do niego dostęp, wymagane jest posiadanie konta na platformie usług elektronicznych skarbowo-celnych PUESC oraz nadanego w PUESC rozszerzonego uprawnienia C31 „Dostęp do rejestru CBAM”.

Jak uzyskać dostęp do rejestru CBAM w PUESC?

Sprawozdanie za IV kwartał 2023 roku będzie pierwszym składanym sprawozdaniem CBAM w historii. Ze względu na kary przewidziane za niezłożenie, a także za nieskorygowanie błędów w takim raporcie, temat budzi duże emocje. By uniknąć negatywnych konsekwencji, warto skorzystać z oficjalnej instrukcji użytkowania rejestru przejściowego CBAM oraz zapoznać się z przykładowym sprawozdaniem CBAM.

Przypominamy, że termin składania sprawozdań CBAM upływa dokładnie 31.01.2024 r.

Sprawozdanie CBAM złożysz tutaj.

Kary w okresie przejściowym CBAM

Krajowe organy administracji publicznej odpowiedzialne za CBAM będą przeprowadzać kontrole w zakresie realizacji obowiązków związanych z rozporządzeniem CBAM.

Niezłożenie sprawozdania, przekroczenie terminu 31.01.2024 r. lub nieskorygowanie błędów w sprawozdaniu, będzie skutkować nałożeniem kary finansowej na importera w wysokości od 10 do 50 EUR za tonę niezgłoszonych emisji. Kary będą waloryzowane zgodnie z europejskim wskaźnikiem cen konsumpcyjnych.

Więcej o CBAM na stronie Rady Unii Europejskiej.